Poolse bevrijders reden precies 75 jaar geleden Pekela binnen. Veertien april, is de dag dat de Polen vanuit Zuid-Oost Groningen naar Pekela kwamen. Gelukkig zijn er toen hier geen slachtoffers gevallen, noch van burgerzijde noch bij de Polen.
Wel is er ter nagedachtenis aan de gesneuvelde bevrijders in Bourtange een monument opgericht. In feite had de Landwacht in Pekela, met hun leider de heer Bernard en burgemeester Heeg van Nieuwe Pekela, zich een week eerder al overgegeven aan de Binnenlandse Strijdkrachten (BS). Ze waren overeengekomen dat er geen ‘Bijltjesdag’ zou plaats vinden mits de wapens ingeleverd zouden worden en zo geschiedde.
De Onstwedderwegbrug was door de Duitsers opgeblazen, waarna ze wegtrokken naar Winschoten, waar noch fors gevochten is. De BS’ers hebben op zaterdag 14 april een zolderschuit met planken beslagen die aan weerszijden beschermd werd door stropakken. Via deze noodbrug (wel bridge-no-fire genoemd, er mocht niet bij gerookt worden!) kwamen de eerste voertuigen Pekela binnen.
Een dag later werd deze brug ook opgeblazen en kwam er een Bailey-brug te liggen.Daarover konden ook tanks en ander zwaar materiaal rijden die direct doorreden naar Winschoten en Veendam. De Polen konden toen met hun zwaar geschut de Belgen ondersteunen die al een dag probeerden de Duitsers uit de watertoren in Oude Pekela te krijgen. Toen dat lukte kon men ook in Oude Pekela de bevrijding vieren.
De foto’s (gemaakt door Carel Kral) geven een beeld van de eerste Polen met een jeep en een brencarrier. De foto’s maken deel uit van de geplande expositie in museum Kapiteinshuis.